zl程序教程

您现在的位置是:首页 >  工具

当前栏目

SS-CA-APPLE:如何应用留数定理求定积分?

应用 如何 定理 apple 积分 ca ss
2023-09-11 14:15:20 时间

数学原理
目 录
Contents
关于正弦复
合函数积分
有理分式积分
带有复指数的积分
应用举例
计算定积分
信号与系统
求sinc函数面积
求高斯函数频谱
作业练习
求积分值

 

§01 学原理


  用留数定理可以简化某些初等函数定积分计算。这需要解决以下两个问题:
  1. 需要把被积函数 与每个解析函数关联起来;
  2. 需要把积分转换成沿闭曲线的积分;

1.1 关于正弦复合函数积分

  对于形如 ∫ 0 2 π R ( cos ⁡ θ , sin ⁡ θ ) d θ \int_0^{2\pi } {R\left( {\cos \theta ,\sin \theta } \right)d\theta } 02πR(cosθ,sinθ)dθ 的积分,其中 R ( cos ⁡ θ , sin ⁡ θ ) R\left( {\cos \theta ,\sin \theta } \right) R(cosθ,sinθ) cos ⁡ θ , sin ⁡ θ \cos \theta ,\sin \theta cosθ,sinθ 的有理函数。

  令 z = e i θ z = e^{i\theta } z=eiθ ,那么 d z = i e i θ d θ dz = ie^{i\theta } d\theta dz=ieiθdθ sin ⁡ θ = 1 2 i ( e i θ − e − i θ ) = z 2 − 1 2 i z \sin \theta = {1 \over {2i}}\left( {e^{i\theta } - e^{ - i\theta } } \right) = {{z^2 - 1} \over {2iz}} sinθ=2i1(eiθeiθ)=2izz21 cos ⁡ θ = 1 2 ( e i θ + e − i θ ) = z 2 + 1 2 z \cos \theta = {1 \over 2}\left( {e^{i\theta } + e^{ - i\theta } } \right) = {{z^2 + 1} \over {2z}} cosθ=21(eiθ+eiθ)=2zz2+1

从而,原来积分化简为 ∮ ∣ z ∣ = 1 R [ z 2 + 1 2 z , z 2 − 1 2 i z ] d z i z = ∮ ∣ z ∣ = 1 f ( z ) d z \oint_{\left| z \right| = 1} {R\left[ {{{z^2 + 1} \over {2z}},{{z^2 - 1} \over {2iz}}} \right]{{dz} \over {iz}}} = \oint_{\left| z \right| = 1} {f\left( z \right)dz} z=1R[2zz2+1,2izz21]izdz=z=1f(z)dz 其中 f ( z ) f\left( z \right) f(z) z z z 的有理函数,在单位圆周上 ∣ z ∣ = 1 \left| z \right| = 1 z=1 分母不为0,所以满足留数定理。根据留数定理可以获得积分值 2 π i ∑ k = 1 n R e s [ f ( z ) , z k ] 2\pi i\sum\limits_{k = 1}^n {{\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {f\left( z \right),z_k } \right]} 2πik=1nRes[f(z),zk]

1.2 有理分式积分

  对于形如 ∫ − ∞ + ∞ R ( x ) d x \int_{ - \infty }^{ + \infty } {R\left( x \right)dx} +R(x)dx 积分,其中 R ( x ) R\left( x \right) R(x) x x x 的有理分式,而且分母次数比分子次数高二次,并且 R ( x ) R\left( x \right) R(x) 在实轴上没有孤立奇点,积分是存在的。

  设 R ( z ) = z n + a 1 z n − 1 + ⋯ + a 0 z m + b 1 z m − 1 + ⋯ + b 0 ,    m − n ≥ 2 R\left( z \right) = {{z^n + a_1 z^{n - 1} + \cdots + a_0 } \over {z^m + b_1 z^{m - 1} + \cdots + b_0 }},\,\,m - n \ge 2 R(z)=zm+b1zm1++b0zn+a1zn1++a0,mn2

  下面给定一个足够大的 R > 0 R > 0 R>0 使得下面半圆围线内包含有上面有理分式上半平面的极点。

▲ 图1.2.1 半圆积分围线

▲ 图1.2.1 半圆积分围线

  计算 R ( z ) R\left( z \right) R(z) 在上述围线内的积分,随着 R → ∞ R \to \infty R

  • C R C_R CR 上的积分为0;
  • 围线积分值等于围线内极点的留数;

  于是 R e s [ f ( z ) , p ] = lim ⁡ z → p [ ( z − p ) ⋅ 1 + z 4 2 i z 2 ( 1 − p z ) ( z − p ) ] = 1 + p 4 2 i p 2 ( 1 − p 2 ) {\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {f\left( z \right),p} \right] = \mathop {\lim }\limits_{z \to p} \left[ {\left( {z - p} \right) \cdot {{1 + z^4 } \over {2iz^2 \left( {1 - pz} \right)\left( {z - p} \right)}}} \right] = {{1 + p^4 } \over {2ip^2 \left( {1 - p^2 } \right)}} Res[f(z),p]=zplim[(zp)2iz2(1pz)(zp)1+z4]=2ip2(1p2)1+p4 ∫ − ∞ + ∞ R ( x ) d x = 2 π i ∑ R e s [ R ( z ) , z k ] \int_{ - \infty }^{ + \infty } {R\left( x \right)dx} = 2\pi i\sum\limits_{}^{} {{\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {R\left( z \right),z_k } \right]} +R(x)dx=2πiRes[R(z),zk]

1.3 带有复指数的积分

  形如 ∫ − ∞ + ∞ R ( x ) e a i x d x ,    ( a > 0 ) \int_{ - \infty }^{ + \infty } {R\left( x \right)e^{aix} dx} ,\,\,\left( {a > 0} \right) +R(x)eaixdx,(a>0) 的积分。当 R ( x ) R\left( x \right) R(x) x x x 的有理函数,分母次数至少比分子高一次,并且 R ( x ) R\left( x \right) R(x) 在实轴上没有孤立奇点时,积分是存在的。

  同样应用上面半圆围线进行积分,在 R ( x ) R\left( x \right) R(x) 分母比分子阶次至少高1,也可以保证 R ( z ) e a i z R\left( z \right)e^{aiz} R(z)eaiz C R C_R CR 上的积分为0,所以 ∫ − ∞ + ∞ R ( x ) e a i x d x = 2 π i ∑ R e s [ R ( z ) e a i z , z k ] \int_{ - \infty }^{ + \infty } {R\left( x \right)e^{aix} dx} = 2\pi i\sum\limits_{}^{} {{\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {R\left( z \right)e^{aiz} ,z_k } \right]} +R(x)eaixdx=2πiRes[R(z)eaiz,zk]

 

§02 用举例


2.1 计算定积分

2.1.1 计算积分

  计算 I = ∫ 0 2 π cos ⁡ 2 θ 1 − 2 p cos ⁡ θ + p 2 d θ ,    ( 0 < p < 1 ) I = \int_0^{2\pi } {{{\cos 2\theta } \over {1 - 2p\cos \theta + p^2 }}d\theta } ,\,\,\left( {0 < p < 1} \right) I=02π12pcosθ+p2cos2θdθ,(0<p<1)

  求解: 由于 0 < p < 1 0 < p < 1 0<p<1 ,被积分函数分母 1 − 2 p cos ⁡ θ + p 2 = ( 1 − p ) 2 + 2 p ( 1 − cos ⁡ θ ) 1 - 2p\cos \theta + p^2 = \left( {1 - p} \right)^2 + 2p\left( {1 - \cos \theta } \right) 12pcosθ+p2=(1p)2+2p(1cosθ) 0 ≤ θ ≤ 2 π 0 \le \theta \le 2\pi 0θ2π 不为0,因此积分是有意义的。

由于 cos ⁡ 2 θ = 1 2 ( e 2 i θ + e − 2 i θ ) = 1 2 ( z 2 + z − 2 ) \cos 2\theta = {1 \over 2}\left( {e^{2i\theta } + e^{ - 2i\theta } } \right) = {1 \over 2}\left( {z^2 + z^{ - 2} } \right) cos2θ=21(e2iθ+e2iθ)=21(z2+z2) 因此 I = ∮ ∣ z ∣ = 1 z 2 + z − 2 2 . 1 1 − 2 p . z + z − 1 2 + p 2 . d z z I = \oint_{\left| z \right| = 1} {{{z^2 + z^{ - 2} } \over 2}.{1 \over {1 - 2p.{{z + z^{ - 1} } \over 2} + p^2 }}.{{dz} \over z}} I=z=12z2+z2.12p.2z+z1+p21.zdz = ∮ ∣ z ∣ = 1 1 + z 4 2 i z 2 ( 1 − p z ) ( z − p ) d z = ∮ ∣ z ∣ = 1 f ( z ) d z = \oint_{\left| z \right| = 1} {{{1 + z^4 } \over {2iz^2 \left( {1 - pz} \right)\left( {z - p} \right)}}dz} = \oint_{\left| z \right| = 1} {f\left( z \right)dz} =z=12iz2(1pz)(zp)1+z4dz=z=1f(z)dz

被奇函数三个极点: z = 0 , p , 1 p z = 0,p,{1 \over p} z=0,p,p1 ,只有前两个在圆周 ∣ z ∣ = 1 \left| z \right| = 1 z=1 内,其中 z = 0 z = 0 z=0 为二级极点, z = p z = p z=p 为一级极点。

R e s [ f ( z ) , 0 ] = lim ⁡ z → 0 d d z [ z 2 . 1 + z 4 2 i z 2 ( 1 − p z ) ( z − p ) ] {\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {f\left( z \right),0} \right] = \mathop {\lim }\limits_{z \to 0} {d \over {dz}}\left[ {z^2 .{{1 + z^4 } \over {2iz^2 \left( {1 - pz} \right)\left( {z - p} \right)}}} \right] Res[f(z),0]=z0limdzd[z2.2iz2(1pz)(zp)1+z4] = lim ⁡ z → 0 ( z − p z 2 + p 2 z ) 4 z 3 − ( 1 + z 4 ) ( 1 − 2 p z + p 2 ) 2 i ( z − p z 2 − p + p 2 z ) 2 = − 1 + p 2 2 i p 2 = \mathop {\lim }\limits_{z \to 0} {{\left( {z - pz^2 + p^2 z} \right)4z^3 - \left( {1 + z^4 } \right)\left( {1 - 2pz + p^2 } \right)} \over {2i\left( {z - pz^2 - p + p^2 z} \right)^2 }} = - {{1{\rm{ + }}p^2 } \over {2ip^2 }} =z0lim2i(zpz2p+p2z)2(zpz2+p2z)4z3(1+z4)(12pz+p2)=2ip21+p2 R e s [ f ( z ) , p ] = lim ⁡ z → p [ ( z − p ) ⋅ 1 + z 4 2 i z 2 ( 1 − p z ) ( z − p ) ] = 1 + p 4 2 i p 2 ( 1 − p 2 ) {\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {f\left( z \right),p} \right] = \mathop {\lim }\limits_{z \to p} \left[ {\left( {z - p} \right) \cdot {{1 + z^4 } \over {2iz^2 \left( {1 - pz} \right)\left( {z - p} \right)}}} \right] = {{1 + p^4 } \over {2ip^2 \left( {1 - p^2 } \right)}} Res[f(z),p]=zplim[(zp)2iz2(1pz)(zp)1+z4]=2ip2(1p2)1+p4 所以 I = 2 π i [ − 1 + p 2 2 i p 2 + 1 + p 4 2 i p 2 ( 1 − p 2 ) ] = 2 π p 2 1 − p 2 I = 2\pi i\left[ { - {{1 + p^2 } \over {2ip^2 }} + {{1 + p^4 } \over {2ip^2 \left( {1 - p^2 } \right)}}} \right] = {{2\pi p^2 } \over {1 - p^2 }} I=2πi[2ip21+p2+2ip2(1p2)1+p4]=1p22πp2

2.1.2 计算积分

  计算积分 I = ∫ − ∞ + ∞ x 2 d x ( x 2 + a 2 ) ( x 2 + b 2 ) ,    ( a > 0 , b > 0 ) I = \int_{ - \infty }^{ + \infty } {{{x^2 dx} \over {\left( {x^2 + a^2 } \right)\left( {x^2 + b^2 } \right)}}} ,\,\,\left( {a > 0,b > 0} \right) I=+(x2+a2)(x2+b2)x2dx,(a>0,b>0) 的值。

  求解: 这里 m = 4 , n = 2 m = 4,n = 2 m=4,n=2 ,有理分式分母阶次比分子高2阶,在实轴上 R ( z ) R\left( z \right) R(z) 没有孤立奇点,所以积分存在,函数 z 2 ( z 2 + a 2 ) ( z 2 + b 2 ) {{z^2 } \over {\left( {z^2 + a^2 } \right)\left( {z^2 + b^2 } \right)}} (z2+a2)(z2+b2)z2 的一级极点为 ± a i , ± b i \pm ai, \pm bi ±ai,±bi ,其中 a i , b i ai,bi ai,bi 在上半平面,由于 R e s [ R ( z ) , a i ] = lim ⁡ z → a i [ ( z − a i ) ⋅ z 2 ( z 2 + a 2 ) ( z 2 + b 2 ) ] = a 2 i ( a 2 − b 2 ) {\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {R\left( z \right),ai} \right] = \mathop {\lim }\limits_{z \to ai} \left[ {\left( {z - ai} \right) \cdot {{z^2 } \over {\left( {z^2 + a^2 } \right)\left( {z^2 + b^2 } \right)}}} \right] = {a \over {2i\left( {a^2 - b^2 } \right)}} Res[R(z),ai]=zailim[(zai)(z2+a2)(z2+b2)z2]=2i(a2b2)a R e s [ R ( z ) , b i ] = b 2 i ( b 2 − a 2 ) {\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {R\left( z \right),bi} \right] = {b \over {2i\left( {b^2 - a^2 } \right)}} Res[R(z),bi]=2i(b2a2)b 所以 I = 2 π i [ a 2 i ( a 2 − b 2 ) + b 2 i ( b 2 − a 2 ) ] = π a + b I = 2\pi i\left[ {{a \over {2i\left( {a^2 - b^2 } \right)}} + {b \over {2i\left( {b^2 - a^2 } \right)}}} \right] = {\pi \over {a + b}} I=2πi[2i(a2b2)a+2i(b2a2)b]=a+bπ

2.1.3 计算积分

  计算 I = ∫ 0 + ∞ x sin ⁡ x x 2 + a 2 d x     ( a > 0 ) I = \int_0^{ + \infty } {{{x\sin x} \over {x^2 + a^2 }}dx} \,\,\,\left( {a > 0} \right) I=0+x2+a2xsinxdx(a>0)

  求解: 这里 m = 2 , n = 1 , m − n = 1 m = 2,n = 1,m - n = 1 m=2,n=1,mn=1 R ( z ) R\left( z \right) R(z) 在实轴上没有孤立奇点,所以积分存在。 R ( z ) = z z 2 + a 2 R\left( z \right) = {z \over {z^2 + a^2 }} R(z)=z2+a2z 在上半平面有一级极点 a i ai ai ,所以 ∫ − ∞ + ∞ x x 2 + a 2 d x = 2 π i R e s [ R ( z ) , a i ] = 2 π i ⋅ e − a 2 = π i e − a \int_{ - \infty }^{ + \infty } {{x \over {x^2 + a^2 }}dx} = 2\pi i{\mathop{\rm Re}\nolimits} s\left[ {R\left( z \right),ai} \right] = 2\pi i \cdot {{e^{ - a} } \over 2} = \pi ie^{ - a} +x2+a2xdx=2πiRes[R(z),ai]=2πi2ea=πiea 所以 ∫ 0 + ∞ x sin ⁡ x x 2 + a 2 d x = 1 2 π e − a \int_0^{ + \infty } {{{x\sin x} \over {x^2 + a^2 }}dx} = {1 \over {2\pi }}e^{ - a} 0+x2+a2xsinxdx=2π1ea

 

§03 号与系统


  信号与系统分析中,有很多典型信号的积分、变换直接计算比较困难,利用留数定理可以简化计算。

3.1 求sinc函数面积

  计算 ∫ − ∞ + ∞ sin ⁡ x x d x \int_{ - \infty }^{ + \infty } {{{\sin x} \over x}dx} +xsinxdx 的值。

  求解: 构造 e i z / z e^{iz} /z eiz/z 沿着下图所示的围线进行积分。为了防止 e i z / z e^{iz} /z eiz/z 经过原点,构造了一个小圆绕过原点。

  首先,下面围线积分值为0,因为其中不包含有任何极点。

  其次,可以证明,在 C R C_R CR 上的积分在 R → ∞ R \to \infty R 时为0,。在 C r C_r Cr 上的积分在 r → 0 r \to 0 r0 过程中始终保持 − π i - \pi i πi 。由此可以知道在实轴上的积分取值为 π \pi π

▲ 图3.1.1 构造围线积分

▲ 图3.1.1 构造围线积分

3.2 求高斯函数频谱

  求高斯信号的傅里叶变换。

▲ 图3.2.1 高斯信号

▲ 图3.2.1 高斯信号

  根据傅里叶变换计算公式 F ( ω ) = ∫ − ∞ ∞ 1 2 π e − t 2 2 e − j ω t d t = 1 2 π e − ω 2 2 ∫ − ∞ + ∞ e − 1 2 ( t + j ω ) 2 d t F\left( \omega \right) = \int_{ - \infty }^\infty {{1 \over {\sqrt {2\pi } }}e^{ - {{t^2 } \over 2}} e^{ - j\omega t} dt} = {1 \over {\sqrt {2\pi } }}e^{ - {{\omega ^2 } \over 2}} \int_{ - \infty }^{ + \infty } {e^{ - {1 \over 2}\left( {t + j\omega } \right)^2 } } dt F(ω)=2π 1e2t2ejωtdt=2π 1e2ω2+e21(t+jω)2dt = 1 2 π e − ω 2 2 ∫ − ∞ + j ω + ∞ + j ω e − z 2 2 d z = 1 2 π e − ω 2 2 ∫ − ∞ + ∞ e − z 2 2 d z = e − ω 2 2 = {1 \over {\sqrt {2\pi } }}e^{ - {{\omega ^2 } \over 2}} \int_{ - \infty + j\omega }^{ + \infty + j\omega } {e^{ - {{z^2 } \over 2}} } dz = {1 \over {\sqrt {2\pi } }}e^{ - {{\omega ^2 } \over 2}} \int_{ - \infty }^{ + \infty } {e^{ - {{z^2 } \over 2}} dz} = e^{ - {{\omega ^2 } \over 2}} =2π 1e2ω2+jω++jωe2z2dz=2π 1e2ω2+e2z2dz=e2ω2

  在上面最后一步,应用到了留数定理,验证在平行实轴上的积分与实轴上的积分是相等。

▲ 图3.2.2 平行与实轴直线积分与实轴积分一样

▲ 图3.2.2 平行与实轴直线积分与实轴积分一样

 

§04 业练习


4.1 求积分值

4.1.1 计算积分值

( 1 )     ∫ 0 2 π 1 5 + 3 sin ⁡ θ d θ ;               ( 2 )     ∫ 0 2 π sin ⁡ 2 θ a + b cos ⁡ θ d θ ; \left( 1 \right)\,\,\,\int_0^{2\pi } {{1 \over {5 + 3\sin \theta }}d\theta } ;\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\left( 2 \right)\,\,\,\int_0^{2\pi } {{{\sin ^2 \theta } \over {a + b\cos \theta }}d\theta } ; (1)02π5+3sinθ1dθ;(2)02πa+bcosθsin2θdθ; ( 3 )     ∫ − ∞ + ∞ 1 ( 1 + x 2 ) 2 d x ;                ( 4 )     ∫ 0 + ∞ x 2 1 + x 4 d x ; \left( 3 \right)\,\,\,\int_{ - \infty }^{ + \infty } {{1 \over {\left( {1 + x^2 } \right)^2 }}dx} ;\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\left( 4 \right)\,\,\,\int_0^{ + \infty } {{{x^2 } \over {1 + x^4 }}dx} ; (3)+(1+x2)21dx;(4)0+1+x4x2dx; ( 5 )     ∫ − ∞ + ∞ cos ⁡ x x 2 + 4 x + 5 d x ;            ( 6 )    ∫ − ∞ + ∞ x sin ⁡ x 1 + x 2 d x \left( 5 \right)\,\,\,\int_{ - \infty }^{ + \infty } {{{\cos x} \over {x^2 + 4x + 5}}dx} ;\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\left( 6 \right)\,\,\int_{ - \infty }^{ + \infty } {{{x\sin x} \over {1 + x^2 }}dx} (5)+x2+4x+5cosxdx;(6)+1+x2xsinxdx


● 相关图表链接: